Mô hình AI nào viết tốt nhất? So sánh GPT, Gemini, Grok, Claude AI, Deep Seek…

“AI nào viết hay nhất? AI nào viết tự nhiên nhất? AI nào viết ra tiền?” – Chắc hẳn đây là những câu hỏi mà bạn, cũng giống như Toàn, luôn trăn trở. Toàn xuất phát điểm là dân Marketing, sau này mới đi sâu vào Tối ưu Vận hành, nên mình cực kỳ thấu hiểu việc ứng dụng công nghệ, đặc biệt là AI, vào công việc viết lách nó cần thiết và đôi khi “sống còn” như thế nào. Thị trường AI bây giờ không còn là sân chơi của riêng ai, nó đã trở thành một đấu trường thực sự với hàng loạt “võ sĩ” từ khắp nơi trên thế giới, mỗi người một thế mạnh, một triết lý riêng.

Nếu bạn hỏi Toàn, nên dùng ChatGPT, Gemini hay Claude? Hay thử một mô hình mã nguồn mở nào đó? Hay thậm chí là một AI made in Vietnam? Câu trả lời không bao giờ đơn giản là “cái này tốt hơn cái kia”. Việc chọn sai một trợ lý AI cũng giống như tuyển sai người vậy – không chỉ không giúp được gì mà còn khiến bạn tốn thời gian, tiền bạc và công sức sửa chữa. Vì vậy, trong bài viết này, Toàn sẽ đi sâu phân tích một cách thẳng thắn và thực tế nhất, dựa trên các nghiên cứu và đánh giá mới nhất, để giúp bạn có câu trả lời cho riêng mình. Chúng ta sẽ cùng nhau mổ xẻ từng mô hình, đặt chúng lên “bàn cân” trong từng tình huống cụ thể, từ viết content marketing, làm báo cáo, cho đến cả năng lực xử lý tiếng Việt. Đây sẽ là một hướng dẫn toàn diện để bạn chọn được AI viết bài hay nhất, hay nói đúng hơn, là phù hợp nhất với bạn.

I. TOÀN CẢNH CUỘC ĐUA AI 2025: “MỘT” AI THỐNG TRỊ HAY “NHIỀU” AI CÙNG TỒN TẠI?

Năm 2025 đã định hình một thực tế rõ ràng: Kỷ nguyên của một AI duy nhất thống trị đã qua. Thay vào đó, chúng ta đang chứng kiến một thị trường phân mảnh, nơi các “ông lớn” công nghệ, các startup năng động và cả các nhóm phát triển tại Việt Nam đều có sân chơi riêng. Việc hiểu rõ chiến lược của từng bên sẽ giúp bạn biết mình đang “đặt cược” vào triết lý nào.

1. Cuộc đua tam mã: OpenAI, Anthropic và Google – Mỗi người một ngả

Ba cái tên lớn nhất vẫn là OpenAI, Anthropic và Google, nhưng họ không còn đi chung một con đường. Mỗi người theo đuổi một triết lý phát triển hoàn toàn khác biệt, tạo ra những sản phẩm có thế mạnh và điểm yếu rõ rệt.

• OpenAI (GPT-4.5, series o3/o4): Toàn gọi đây là triết lý Toàn năng và Linh hoạt. OpenAI muốn xây dựng một hệ thống AI hợp nhất, có thể làm tất cả mọi thứ. Dòng o (o3, o4-mini) được sinh ra để suy nghĩ trước khi trả lời, thực hiện các chuỗi lý luận phức tạp, tự chủ sử dụng công cụ từ tìm kiếm, phân tích file đến tạo ảnh. Họ muốn tạo ra một trợ lý toàn năng, giải quyết được từ bài thơ cho đến bài toán khoa học hóc búa.
• Anthropic (Claude 4: Opus & Sonnet): Triết lý của họ là An toàn và Chuyên sâu. Anthropic tự định vị mình là người xây dựng “AI có đạo đức”. Họ đặt sự an toàn và khả năng kiểm soát lên hàng đầu. Các mô hình Claude 4 được tối ưu cho các tác vụ phức tạp, đòi hỏi sự chính xác và suy luận nhiều bước như lập trình hay phân tích tài liệu dài. Họ sẵn sàng hy sinh một chút linh hoạt để đảm bảo AI hoạt động đáng tin cậy, đặc biệt trong môi trường doanh nghiệp.
• Google (Gemini 2.5: Pro & Flash): Google chơi một ván cờ khác với triết lý Tích hợp và Quy mô. Lợi thế lớn nhất của họ là hệ sinh thái. Google tích hợp Gemini vào mọi thứ bạn dùng hàng ngày: Gmail, Docs, Android, Google Cloud. Gemini 2.5 Pro là “nhà vô địch về ngữ cảnh” với khả năng xử lý tới 2 triệu token (đơn vị dữ liệu mà AI xử lý, có thể là một từ, một phần của từ, hoặc một dấu câu), phân tích được cả video và âm thanh. Nếu bạn cần một AI tích hợp sâu vào quy trình làm việc và xử lý dữ liệu siêu lớn, Gemini là câu trả lời.

Điều này tạo ra một tam giác lựa chọn cho người dùng: bạn không thể có tất cả. Bạn cần sự linh hoạt sáng tạo của OpenAI, sự an toàn chuyên sâu của Anthropic, hay khả năng tích hợp và xử lý dữ liệu lớn của Google? Chiến lược khôn ngoan không phải là tìm một công cụ duy nhất, mà là xây dựng một danh mục AI, kết hợp các mô hình khác nhau cho từng nhiệm vụ.

Xem thêm về 50 khái niệm cơ bản và quan trọng liên quan đến AI tại: Giải thích dễ hiểu về 50 khái niệm AI

2. Làn sóng mã nguồn mở và những “kẻ thách thức” đáng gờm

Bên cạnh các ông lớn, sân chơi mã nguồn mở đang bùng nổ mạnh mẽ, không còn là những lựa chọn giá rẻ mà đã trở thành đối thủ cạnh tranh sòng phẳng về hiệu năng.

• Mistral AI (Pháp): Ngôi sao đến từ châu Âu, cạnh tranh trực diện với Mỹ. Các mô hình như Codestral 2 đang định nghĩa lại tiêu chuẩn về viết code, trong khi Magistral tập trung vào suy luận đa ngôn ngữ. Họ cung cấp các mô hình mạnh mẽ có thể tự lưu trữ (self-hosted – tự lưu trữ trên máy chủ của mình), đáp ứng nhu cầu về bảo mật và chủ quyền dữ liệu.
• DeepSeek (Trung Quốc): Đang gây sốc thị trường với các mô hình chuyên biệt cho lập trình và toán học với chi phí cực kỳ cạnh tranh. DeepSeek Coder V2 có hiệu năng ngang ngửa các mô hình hàng đầu trong lĩnh vực code.
• Meta (Mỹ): Dù Llama không luôn đứng đầu bảng xếp hạng, Meta vẫn sở hữu một hệ sinh thái cộng đồng khổng lồ. Llama 4 tiếp tục phá vỡ giới hạn về cửa sổ ngữ cảnh, cho thấy tham vọng xử lý các tác vụ đòi hỏi “trí nhớ dài hạn”.

Sự trỗi dậy này buộc các mô hình thương mại phải tập trung vào những giá trị khó sao chép như trải nghiệm người dùng, tích hợp hệ sinh thái và khả năng suy luận phức tạp. Đồng thời, nó cũng thúc đẩy xu hướng các doanh nghiệp tự tinh chỉnh (fine-tuning – quá trình huấn luyện thêm một mô hình AI đã có sẵn trên một bộ dữ liệu nhỏ, chuyên biệt để nó làm tốt hơn cho một tác vụ cụ thể) AI trên dữ liệu riêng để tạo lợi thế cạnh tranh.

3. Dấu ấn Việt Nam: Khi người Việt tự làm AI cho người Việt

Trong cuộc đua toàn cầu, Việt Nam không đứng ngoài. Với sự hỗ trợ từ chính phủ và sự ra đời của các liên minh AI, chúng ta đang xây dựng một hệ sinh thái AI thuần Việt để bảo vệ chủ quyền số.

Một bước tiến mang tính chiến lược là sự ra đời của bộ tiêu chuẩn VMLU (Vietnamese Multitask Language Understanding), do Zalo AI và JAIST (Viện Khoa học và Công nghệ tiên tiến Nhật Bản) phát triển. VMLU không chỉ là bảng xếp hạng, nó là thước đo khách quan, một sân chơi công bằng buộc các AI quốc tế phải đầu tư nghiêm túc vào tiếng Việt nếu muốn chinh phục thị trường. Quan trọng hơn, nó tạo động lực cho các nhóm nghiên cứu trong nước.

Và kết quả thật đáng mừng. Các mô hình Made in Vietnam hoặc được tinh chỉnh bởi người Việt như Vistral-7B-Chat (từ Viet-Mistral), KiLM (Zalo AI), và ViGPT (VinBigData) đang cho thấy năng lực ấn tượng. Đặc biệt, Vistral-7B-Chat đã vượt mặt cả ChatGPT trên bảng xếp hạng VMLU. Điều này chứng tỏ kỹ sư Việt Nam hoàn toàn có khả năng làm chủ công nghệ và giải quyết các bài toán đặc thù của ngôn ngữ Việt.

II. THỰC CHIẾN: CHỌN AI CHO TỪNG NHIỆM VỤ CỤ THỂ

Lý thuyết là vậy, nhưng quan trọng nhất vẫn là thực tế. Một AI có thể đứng đầu mọi bảng xếp hạng nhưng lại ngô nghê khi bạn yêu cầu nó viết một bài đăng Facebook hợp trend. Phần này là phần quan trọng nhất: Toàn sẽ phân tích và đưa ra đề xuất AI phù hợp cho từng tác vụ viết cụ thể mà chúng ta thường gặp hàng ngày.

1. Viết content Marketing (Slogans, Ad Copy, Social Media Posts)

Đây là sân chơi của sự sáng tạo, tốc độ và khả năng “tạo ra tiền”.

• Người chiến thắng về Sáng tạo & Tốc độ: GPT-4.5/4o. Nếu bạn cần “sản xuất” nhanh hàng loạt ý tưởng, slogan, bài quảng cáo bắt trend, GPT là công cụ mạnh nhất. Nó cực kỳ linh hoạt trong việc thay đổi giọng văn. Tuy nhiên, hãy cẩn thận, đôi khi nó hơi sáo rỗng và theo khuôn mẫu.
• Người chiến thắng về Chiều sâu & Cảm xúc: Claude 4. Nếu bạn cần xây dựng thương hiệu cao cấp, kể những câu chuyện có chiều sâu, văn phong của Claude là lựa chọn tuyệt vời. Nó được đánh giá là giống người và tự nhiên hơn, rất phù hợp cho marketing kể chuyện (storytelling).
• Lựa chọn cho người “chơi hệ Data”: Gemini 2.5 Pro. Nếu bạn làm performance marketing, khả năng phân tích dữ liệu đối thủ, xu hướng thị trường của Gemini để tạo ra nội dung sẽ là một lợi thế. Dù vậy, văn phong của nó có thể hơi cứng.

2. Viết Blog chuyên môn và Nội dung kỹ thuật

Lĩnh vực này đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối, logic chặt chẽ và khả năng diễn giải các khái niệm phức tạp.

• Lựa chọn hàng đầu: Claude 4. Khả năng suy luận từng bước và “trí nhớ” dài hạn giúp Claude xử lý các tài liệu kỹ thuật phức tạp một cách nhất quán và giải thích chúng cặn kẽ, dễ hiểu. Đây thường là lựa chọn số một của dân kỹ thuật.
• Lựa chọn cho chủ đề STEM: OpenAI o3-pro. Dòng o của OpenAI được sinh ra để suy luận, khiến nó trở thành công cụ cực mạnh để viết về Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học.
• Lựa chọn cho bài viết tổng hợp: Gemini 2.5 Pro. Nếu bài viết của bạn cần tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn, bao gồm cả biểu đồ, sơ đồ, Gemini có lợi thế nhờ khả năng xử lý đa phương thức.

3. Viết Báo cáo Học thuật và Nghiên cứu

Yêu cầu: văn phong trang trọng, tổng hợp thông tin uy tín, trích dẫn chính xác và tỷ lệ bịa chuyện (hallucination – hiện tượng AI tạo ra thông tin sai lệch, không có trong dữ liệu huấn luyện một cách rất tự tin) cực thấp.

• “Giáo sư” đáng tin cậy: Claude 4. Với khả năng xử lý tài liệu dài (đọc vài chục bài báo khoa học cùng lúc) và tỷ lệ ảo giác thấp, Claude là công cụ lý tưởng để viết một bài tổng quan tài liệu (literature review), một cách mạch lạc.
• “Thư viện” khổng lồ: Gemini 2.5 Pro. Cửa sổ ngữ cảnh siêu lớn cho phép Gemini “đọc” cả một cuốn sách hoặc kho tài liệu chỉ trong một lần yêu cầu. Điều này mở ra khả năng phân tích ở quy mô chưa từng có, nhưng bạn cần kiểm tra lại độ chính xác của nó.
• Lưu ý quan trọng: Vai trò của nhà nghiên cứu giờ đây đã thay đổi. AI sẽ giúp bạn tìm và tóm tắt tài liệu, còn bạn sẽ là người thẩm định, kiểm tra tính đúng đắn và tổng hợp chúng thành một công trình mới. Kỹ năng tư duy phản biện và đặt câu hỏi thông minh giờ quan trọng hơn bao giờ hết.

4. Sáng tác truyện, tiểu thuyết

• Nhà văn thực thụ: Claude 4. Cộng đồng viết lách gần như đồng lòng gọi tên Claude là mô hình tốt nhất. Văn xuôi của nó giàu cảm xúc, có tính nghệ thuật, và xây dựng nhân vật có chiều sâu tâm lý.
• Người kể chuyện dài kỳ: Gemini 2.5 Pro. Khả năng ghi nhớ các chi tiết nhỏ trong những câu chuyện rất dài là lợi thế của Gemini, dù văn phong có thể hơi khô khan.
• Cỗ máy ý tưởng: GPT-4.5/4o. Tốt cho việc phát triển các tình tiết, ý tưởng cốt truyện bất ngờ, nhưng chất lượng văn xuôi gần đây bị phàn nàn là đã đi xuống.

5. Soạn email chuyên nghiệp

Hầu hết các AI đều làm tốt việc này. Sự khác biệt nằm ở sự tiện lợi và văn phong.

• Tiện lợi nhất: Gemini 2.5. Nếu bạn sống trong hệ sinh thái Google, việc Gemini được tích hợp sẵn vào Gmail là một lợi thế không thể bàn cãi.
• Chuyên nghiệp nhất: Claude 4. Giọng văn trang trọng, mạch lạc của Claude rất phù hợp để soạn các email quan trọng.

III. ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC TIẾNG VIỆT: AI NÀO “SÕI” TIẾNG VIỆT NHẤT?

Một AI có thể là vua trên toàn cầu, nhưng về Việt Nam có khi lại thành lính mới. Viết tốt tiếng Việt không chỉ là đúng ngữ pháp, mà còn phải hiểu văn hóa, ngữ cảnh và những sắc thái rất riêng. Đây là lúc các mô hình “bản địa” thực sự tỏa sáng.

1. Các “ông lớn” quốc tế và thử thách tiếng Việt

GPT, Claude, Gemini đều đã hỗ trợ tiếng Việt rất tốt, nhưng mỗi người một vẻ:

• Claude: Thường được người dùng Việt Nam đánh giá cao nhất về văn phong tự nhiên, mềm mại, mạch lạc. Khi cần giải thích vấn đề phức tạp bằng tiếng Việt, Claude làm rất tốt.
• Gemini: Trong nhiều thử nghiệm, Gemini cho thấy khả năng sáng tạo và văn phong tự nhiên hơn GPT khi viết bằng tiếng Việt.
• GPT: Rất đa năng nhưng văn phong tiếng Việt đôi khi bị nhận xét là hơi Tây, dịch word-by-word, thiếu sự mềm mại.

Điểm yếu chung của chúng là đôi khi không hiểu thành ngữ, tiếng lóng, và các ngữ cảnh văn hóa đặc thù của Việt Nam, dẫn đến những câu trả lời ngô nghê hoặc sai lệch.

2. “Hàng Việt Nam chất lượng cao”: Vistral, KiLM và cuộc đua trên sân nhà VMLU

Đây là lúc các mô hình như Vistral-7B-Chat cho thấy sức mạnh của việc bản địa hóa. Được nhóm Viet-Mistral tinh chỉnh từ mô hình gốc Mistral 7B, Vistral đã trải qua một quá trình Việt hóa sâu sắc: từ việc mở rộng bộ mã hóa để hiểu ký tự tiếng Việt, đến việc huấn luyện lại trên kho dữ liệu tiếng Việt khổng lồ. Kết quả là Vistral đã vượt qua cả ChatGPT trên bảng xếp hạng VMLU. Điều này chứng tỏ một mô hình được tối ưu sâu cho một ngôn ngữ có thể đánh bại cả những “gã khổng lồ”.

Tại sao lại như vậy? Toàn giải thích đơn giản thế này: Một AI quốc tế có thể nói tiếng Việt, nhưng nó vẫn suy nghĩ bằng cấu trúc và dữ liệu toàn cầu. Còn các mô hình như Vistral được dạy lại từ đầu về cả cấu trúc ngữ pháp, ngữ nghĩa và cả văn hóa Việt. Vì vậy, với các tác vụ đòi hỏi sự am hiểu sâu về bối cảnh Việt Nam (viết slogan cho người Việt, phân tích văn bản luật Việt Nam…), các mô hình bản địa hóa có thể mang lại kết quả vượt trội.

IV. KẾT LUẬN: VẬY, ĐÂU LÀ AI DÀNH CHO BẠN?

Sau khi đã đi qua một chặng đường dài phân tích, Toàn hy vọng bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn. Không có viên đạn bạc nào cả. Lựa chọn thông minh nhất là không trung thành với một AI duy nhất, mà hãy linh hoạt kết hợp chúng.

Lời khuyên của Toàn: Chiến lược lựa chọn AI thông minh

• Dành cho Agency Marketing & Sáng tạo nội dung: Bạn cần một biệt đội AI. Hãy dùng GPT-4.5 để lên ý tưởng nhanh, bắt trend. Dùng Claude 4 để viết các bài PR, blog chuyên sâu cần giọng văn tinh tế. Dùng Gemini 2.5 để phân tích xu hướng từ video/hình ảnh. Và đừng quên thử nghiệm Vistral cho các chiến dịch thuần Việt.
• Dành cho Nhà văn, Biên kịch: Claude 4 Opus gần như là lựa chọn mặc định cho chất lượng văn xuôi và chiều sâu nhân vật. Hãy kết hợp nó với các công cụ chuyên dụng như Novelcrafter hoặc Sudowrite.
• Dành cho Nhà nghiên cứu, Học giả: Claude 4 Opus là trợ lý lý tưởng để tóm tắt, phân tích tài liệu phức tạp. OpenAI o3-pro sẽ hữu ích cho các nghiên cứu khoa học nặng về suy luận.
• Dành cho Doanh nghiệp (Sử dụng tổng quát):
  • Giao tiếp, Email: Dùng Gemini 2.5 (nếu xài Google Workspace) hoặc Claude 4 Sonnet (để đảm bảo sự chuyên nghiệp).
  • Lập kế hoạch, Báo cáo: Dùng Claude 4 hoặc o3-pro để xây dựng phần logic và nội dung.
  • Lập trình: Claude 4 Opus (mạnh về hiểu kiến trúc tổng thể) và DeepSeek Coder V2 (mạnh về hiệu năng/chi phí) là hai lựa chọn hàng đầu.

Thế giới AI thay đổi từng ngày, nhưng nguyên tắc lựa chọn thì không. Hãy luôn bắt đầu từ bài toán của bạn, sau đó tìm công cụ phù hợp nhất để giải quyết nó. Đừng chạy theo những lời quảng cáo giật gân, hãy tự mình thử nghiệm. Hy vọng bài phân tích chi tiết này của Toàn đã giúp bạn tiết kiệm được thời gian và đưa ra quyết định sáng suốt hơn.

Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích, đừng ngần ngại chia sẻ nó cho bạn bè và đồng nghiệp. Và hãy đăng ký vào form bên dưới để nhận những bài phân tích chuyên sâu, thực tế và không lòng vòng như thế này từ Toàn nhé. Cảm ơn các bạn đã đọc!

Nguyễn Thiệu Toàn

Tôi là người biến ý tưởng thành hệ thống AI và Tự động hóa thực tế. Tôi dùng Marketing để tìm hiểu những khó khăn bạn đang gặp, sau đó xây dựng các giải pháp tự động để giúp bạn thoát khỏi những công việc tẻ nhạt. Mục đích là để bạn có thể tập trung vào những việc lớn hơn, chứ không phải để thay thế vị trí của bạn.

Xem thêm

Xem thêm về Nguyễn Thiệu Toàn